Skip to Main Content

Duurzame energie en de energietransitie

Deze library guide gaat over duurzame energie, energieopslag, energiebesparing, technisch en organisatorisch.

6.1 Warmte overzicht technologie, beleid en data

Het Nationale Programma Lokale Warmtetransitie is in januari 2023 van start gegaan. Het zal de rol van het Expertise Centrum Warmte en het Programma Aardgasvrije wijken overnemen. Er worden bijvoorbeeld openbaar toegankelijke kenniswebinars georganiseerd.

Een uitvoeringsplan is een plan om de gebouwde omgeving in een gebied aardgasvrij te maken, of als tussenstap aardgasvrij-ready. De gemeente heeft hierbij de regie, maar een uitvoeringsplan wordt altijd gemaakt sámen met de partners. Met gedragen en afgestemde besluitvorming als resultaat. Een uitvoeringsplan wordt ook wel wijkuitvoeringsplan (wup) genoemd.

Vier verschillende oplossingsrichtingen voor de warmtetransitie van de gebouwde omgeving: elektrisch verwarmen, klimaatneutrale gassen, warmtenetten, warmtevraagreductie worden uitgewerkt, met indicaties van de mate waarin de opties in Nederland van toepassing zijn en waarom.

De WarmteAtlas Nederland van het Nationaal Expertisecentrum Warmte (NEW) brengt hiervoor de kansen in kaart. De WarmteAtlas is een digitale, geografische kaart met daarop aangegeven warmteaanbod en -vraag in Nederland. Aan de aaanbodkant vindt u (potentiële) geschikte locaties van diepe geothermie, WKO, biomassa en restwarmte. Aan de vraagkant geeft de kaart een overzicht van de warmtevraag van huishoudens, industrie, glastuinbouw en utiliteitsbouw. Met dit instrument wil het NEW een bijdrage leveren aan de verduurzaming van de Nederlandse warmtehuishouding (bron: website).

Op deze website van de tweede Kamer vind je onder het kopje Documenten het voorstel van de wet (36656-2) en de memorie van toelichting 36656-3.

Met de nieuwe warmtewet worden de nieuwe regels vastgesteld voor de productie, transport en levering van warmte. Met onder andere: Welke partijen kunnen welke rol spelen en de regels die gaan gelden voor de prijsvorming voor warmte.

Iedere gemeente stelt een visiedocument op waarin op toegankelijke wijze wordt uitgelegd wat bekend is over de plannen voor de warmtetransitie per wijk in de gemeente en hoe de gemeente werkt aan de uitwerking daarvan. Het Programma Aardgasvrije Wijken (PAW) biedt een platform voor kennis en ervaringen met aardgasvrije wijken. Vanaf 1 januari 2023 neemt het Nationaal Programma Lokale Warmtetransitie deze platform rol over.

6.2 Warmtenetten

Warmtenetten georganiseerd

Warmtenetten Georganiseerd gaat in op de organisatorische kant van een warmtenet en de voor- en nadelen, knelpunten en kritische succesfactoren die daarbij horen, waaronder juridische en financiële aspecten.

Nationaal Warmtenet Trendrapport 2021

Het warmtenet trendrapport bevat onder andere marktcijfers, een enquêteonderzoek onder experts en een weergave van de ontwikkelingen in de warmtesector. Tevens brengt het alle warmtenetvarianten en -bronnen in kaart middels infographics, grafieken en tabellen. 

 

Om tot een CO₂-vrije gebouwde omgeving in 2050 te komen, moet de warmte- en koudevoorziening in woningen, utiliteitsgebouwen en glastuinbouw verduurzaamd worden. Bijvoorbeeld door een gebouw vergaand te isoleren, gecombineerd met elektrische warmtepompen en duurzame opties voor koeling, of door collectieve warmtenetten met duurzame warmtebronnen toe te passen. Deze pagina behandelt  alle facetten van de duurzame warmte en koude.

In dit rapport is een methode beschreven waarmee warmtenetten gekarakteriseerd kunnen worden en met elkaar kunnen worden vergeleken op gebied van duurzaamheid (op basis van PER - Primary Energy Ratio) en CO2 uitstoot. 

Warmtenetten in Vesta MAISEmma Koster, Florian Hesselink en Marianne Teng (2022)

Het Vesta MAIS-model berekent de nationale en eindgebruikerskosten van aardgasvrije warmtetechnieken in de gebouwde omgeving in Nederland. Dit rapport geeft overzichten van de verschillende categorieën,  typen en kenmerken van warmtenetten zijn, en de kostencomponenten, duurzaamheidsnormen die zeer nuttig zijn voor een introductie tot het onderwerp warmtenetten, ook al het rapport geschreven voor experts.

Inspiratiedocument: innovaties voor buurtwarmtenetten / Uptempo (2022)

In dit kennisdossier vind je innovaties voor buurtwarmtenetten: kleinschalige warmtenetten met 4-500 gebruikers. Deze warmtenetten zijn interessant omdat ze de mogelijkheid bieden om gebruik te maken van lokale (laagtemperatuur) warmtebronnen en gemeenschappelijke opslag. Tegelijkertijd zijn zulke warmtenetten makkelijker te realiseren dan grootschalige omdat er minder stakeholders betrokken zijn bij het ontwikkelingsproces en de realisatie wordt vergemakkelijkt door de beperkte geografische omvang. Bewoners krijgen de mogelijkheid om een actieve rol te spelen in de planning van het buurtwarmtenet. Hierdoor kan deze aansluiten bij lokale behoeften.

Dit document geeft een mooi overzicht voor de niet ingewijden in alles wat er komt kijken bij warmtenetten. Wat voor soort warmtenetten zijn er, welke temperaturen, bronnen, afgiftesystemen, en buffers

6.3 Warmtebronnen

Warmtenetten Georganiseerd gaat in op de organisatorische kant van een warmtenet en de voor- en nadelen, knelpunten en kritische succesfactoren die daarbij horen, waaronder juridische en financiële aspecte

Inleiding bodemenergie

Deze website geeft uitleg over bodemenergie: wat is het precies en wat voor soorten bodem energie zijn er. Op basis van zowel type en diepte kunnen we het gebruik van de bodem voor energielevering in Nederland indelen in ‘bodemenergie’ (0 – 500 meter) voor buffering van warmte en ‘geothermie’ (dieper dan 500 meter) voor het winnen van warmte. De kennisbank beperkt zich tot bodemenergie: buffering van warmte tot maximaal 500 meter diepte, toegepast voor verwarmen en koelen van gebouwen of processen.

Verduurzaming bronnen voor warmtenetten / Marianne Teng en Katja Kruit. CE Delft (2023)

Het warmtenet trendrapport bevat onder andere marktcijfers, een enquêteonderzoek onder experts en een weergave van de ontwikkelingen in de warmtesector. Tevens brengt het alle warmtenetvarianten en -bronnen in kaart middels infographics, grafieken en tabellen. 

6.4 Warmteopslag

Overzicht van beleid en stand van zaken voor warmteopslag in Nederland.

Dit kennisdossier geeft een overzicht van de technologieën waar onderzoek naar wordt gedaan binnen het innovatieprogramma van TKI Urban Energy. Daarnaast werpen we een blik op de toekomst door te analyseren welke opslagtechnieken voor welke toekomstige uitdagingen een oplossing kunnen bieden. 

Overzicht van geschikte opslagmethodes voor woningen.

Op deze projectwebsite vind je technische, juridische en bedrijfseconomische belemmeringen en beter inzicht krijgen in de effecten voor het verantwoord toepassen van ondergrondse warmteopslag. 

6.5 Warmtepompen

Warmtepompen - tips

Informatieve website over warmtepompen, met uitleg over de werking van warmptepompen, de verschillende types, het installatieproces, kosten en toepassingen. Warmtepomp-tips.nl is een initiatief van bevriende installateurs / ZZP'ers.

  1. Nationaal Warmtepomp Trendrapport 2024 / Vereniging Warmtepompen
  2. Uitleg over de toepassing van warmtepompen en de rol van warmtepompen in Nederland

  3. Nationaal Warmtepomp Trendrapport 24/25 / Green Heating Solutions (2024)
  4. Uitleg over de toepassing van warmtepompen en de rol van warmtepompen in Nederland

This libguide was created by Saxion Library